Financiële samenvatting

De financieel toezichthouder verwacht van de gemeente dat er een structureel en reëel sluitende begroting wordt aangeboden. De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft er echter voor gekozen om de tekorten in 2026, die door Rijksingrijpen zijn ontstaan, zichtbaar te houden en niet dicht te bezuinigen ten koste van de voorzieningen van onze burgers. Deze kadernota schetst een structureel sluitende begroting vanaf 2027. De structureel sluitende begroting vanaf 2027 wordt mogelijk gemaakt doordat de tekorten voor een groot deel door gedegen financieel beleid zijn teruggelopen. Daarnaast kunnen gemeenten ook een structureel beroep doen op de algemene reserves. Door behoedzaam gebruik te maken van deze faciliteit en binnen de eerder gestelde kaders, kan onze gemeente vanaf 2027 een structureel sluitende kadernota aan de gemeenteraad voorleggen. Dit is een goede basis voor de programmabegroting 2026-2029.

Voor bepaalde onderdelen stelt het college extra middelen beschikbaar. Het betreft hier nieuw beleid en intensiveringen van beleid, zoals het actieplan verkeersveiligheid, het bomenbeleidsplan, huiselijk geweld, het operationeel Mobiliteitscentrum en verkeersmanagement Mall of the Netherlands en schoolveiligheid. Daarnaast stelt het college de komende jaren extra middelen beschikbaar voor (onontkoombare) exogene en autonome ontwikkelingen. Voorbeelden hiervan zijn het asfalteren van fietspaden, de huisvesting van de raad en griffie, met meerjaren onderhoudsplan gebouwen en de opvang van dieren.

Ook is het investeringsplan geactualiseerd. Het investeringsplan is als bijlage aan deze kadernota toegevoegd. De financiële effecten van de nieuwe investeringen of de intensivering daarvan zijn in deze kadernota verwerkt. De totale financiële effecten van de actualisatie van het investeringsplan worden later definitief in de programmabegroting verwerkt.

Onder ombuigingen is het (verwachte) effect van de doorlichting van de gemeentelijke begroting opgenomen. Deze actie loopt door in de programmabegroting waar de definitieve financiële consequenties worden verwerkt. Waar minder geld nodig is, geven we dat “terug” aan de raad.

Voorjaarsnota van het Rijk

Nadat de (financiële) consequenties van deze kadernota waren opgesteld en uitgewerkt, heeft het Rijk de Voorjaarsnota 2025 uitgebracht. De Voorjaarsnota 2025 geeft een vooruitblik op de rijksbegroting voor de komende jaren. In de voorjaarsnota van het Rijk zijn na intensieve gesprekken tussen de VNG en het Rijk afspraken gemaakt om gemeenten te compenseren voor het naderende ravijn en de tekorten in de jeugdzorg. Voor 2025 tot en met 2027 komt daarom in het gemeentefonds totaal circa € 3 miljard cumulatief beschikbaar voor jeugdzorg waarvan ook middelen voor de terugval in 2026 in het Gemeentefonds. Verder worden de maatregelen uit de Hervormingsagenda Jeugd versterkt op inhoud en beheersbaarheid en vanaf 2028 worden nog aanvullende maatregelen uitgewerkt. Hierover worden met gemeenten afspraken gemaakt, waarbij ook wordt verwacht dat zij werken aan een adequate en doelmatige uitvoering van de Jeugdwet. Het financiële effect van de voorjaarsnota op onze gemeentebegroting wordt pas begin juni bekend, nadat de meicirculaire gemeentefonds is ontvangen. De verwachting is dat dit een financieel positief effect op de gemeentelijke begroting heeft waardoor de eerder genoemde structurele inzet vanuit de algemene reserve kan worden verkleind.

Onze gemeente is nauw betrokken en voert actief lobby bij het Platform Middelgrote Gemeenten (M50) en bij de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG). In de toekomst blijven wij alert op brede ontwikkelingen en blijven wij ons inzetten voor de belangen van onze gemeente.

Gemeentelijke reserves

De gemeente Leidschendam-Voorburg heeft een flinke financiële buffer in de schatkist. De reservepositie kan hiermee als royaal worden bestempeld. Het betreft hier onder andere een algemene reserve vrij besteedbaar en diverse door de raad ingestelde bestemmingsreserves. De algemene reserve kan, binnen de daarvoor vastgestelde kaders, beperkt worden ingezet voor structureel beleid.

De bestemmingsreserves zijn onder andere gekoppeld aan duurzaamheid en energietransitie, herstelbeleid, mobiliteit, bereikbaarheid, onderwijshuisvesting, vluchtelingenopvang en langer zelfstandig wonen. De omvang van de bestemmingsreserves maakt het mogelijk dat de gemeente fors investeert in belangrijke maatschappelijke ontwikkelingen, zonder dat dit ons meerjarenperspectief raakt of dat er op andere belangrijke taakvelden ingegrepen moet worden. Het gaat hier altijd om incidentele uitgaven vanuit de diverse bestedingsplannen. Het is wel zo dat als de plannen op termijn zijn uitgevoerd, onze reserves flink afnemen. Ondanks dat hebben ze naar verwachting nog steeds een acceptabel niveau en blijft de solvabiliteit ruim boven de 30%.

In onderstaande tabel is het verloop van de reserves weergegeven.